Sản xuất cà phê thường chúng ta bắt đầu từ việc trồng cà phê, sau đó thu hoạch, xử lý hạt và cuối cùng là rang xay để tạo ra cà phê hoàn chỉnh.
Cà phê là một loại đồ uống phổ biến trên khắp thế giới, được làm từ hạt cà phê rang xay. Cà phê thường được pha chế bằng cách đổ nước nóng hoặc nước sôi qua lớp cà phê rang xay để tạo ra nước cà phê. Quá trình này giúp chiết xuất hương vị và mùi thơm từ hạt cà phê. Có rất nhiều loại và phong cách pha chế khác nhau trên thế giới. Một số phổ biến bao gồm cà phê đen (black coffee), cappuccino, espresso, latte, và nhiều loại đồ uống cà phê sáng tạo khác.
Ngoài việc là một đồ uống, cà phê còn được xem là một phần của nền văn hóa và thường được sử dụng để tạo ra không khí thoải mái và gặp gỡ trong các quán cà phê.
Để sản xuất được cà phê thành phẩm, ta cần:
Dưới đây là một tóm tắt về quá trình sản xuất cà phê:
Trồng cà phê:
Cây cà phê thuộc họ Rubiaceae và có nhiều loại khác nhau như Arabica và Robusta. Chúng thường được trồng ở những vùng đất có độ cao và điều kiện khí hậu phù hợp.
Chăm sóc và thu hoạch:
Trong quá trình cây phát triển, ta cần cung cấp nước, chất dinh dưỡng và bảo vệ cây khỏi sự tấn công của sâu bệnh.
Quá trình thu hoạch cà phê thường diễn ra khi quả đã chín đỏ. Có hai phương pháp chính để thu hoạch cà phê là thu hoạch bằng tay hoặc sử dụng máy thu hoạch.
Xử lý hạt cà phê:
Có hai phương pháp chính chế biến cà phê là phương pháp khô (dry process) và phương pháp ướt (wet process). Cả hai phương pháp này đều ảnh hưởng đến hương vị, mùi thơm và đặc tính của cà phê cuối cùng. Dưới đây là mô tả chi tiết về mỗi phương pháp:
Phương pháp khô (Dry Process):
Quả cà phê sau khi được thu hoạch, chúng được để khô trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, sau đó vỏ được tách ra và tiến hành bước tiếp theo.
Rang xay: Hạt cà phê sau khi tách vỏ được rang để tạo ra cà phê nguyên hạt.
Thời gian: Thời gian làm khô cà phê sau khi lên men thường kéo dài từ một vài ngày đến một vài tuần.
Nhiệt độ: Nhiệt độ làm khô thường dao động từ 40°C đến 70°C. Nhiệt độ này ảnh hưởng đến quá trình làm khô và hình thành các đặc tính của cà phê.
Ưu điểm:
Phương pháp rất đơn giản và chi phí tương đối thấp. Chúng có hương vị đặc trưng, nhiều cơ thể, và thường có hương thơm độc đáo.
Nhược điểm:
Cà phê có thể chứa tạp chất nhiều hơn do quá trình làm khô ngoại trời.
Khó kiểm soát quá trình làm khô, có thể dẫn đến cà phê có chất lượng không đồng đều.
Phương pháp ướt (Wet Process):
Cũng như trên, chỉ khác là quả cà phê lần này được ngâm trong nước để loại bỏ vỏ dễ dàng, sau đó hạt cà phê được lấy ra và đem đi rang.
Rang xay: Hạt cà phê sau khi khô sẽ được rang để tạo ra cà phê nguyên hạt.
Thời gian: Quá trình lên men thường kéo dài từ 12 đến 72 giờ, tùy thuộc vào loại cà phê và điều kiện nhiệt độ.
Nhiệt độ: Nhiệt độ lên men thường dao động từ 20°C đến 25°C. Quá trình này tạo ra những chất tạo ra hương vị và mùi thơm đặc trưng của cà phê.
Ưu điểm:
Loại bỏ tạp chất và dư lượng nhiều hơn so với phương pháp khô. Bên cạnh đó, thường mang hương vị đậm chất sáng tạo, acid tốt, và thân thiện với nhiều người.
Nhược điểm:
Phương pháp ướt có thể tốn kém hơn vì sử dụng nhiều nước và yêu cầu quy trình chăm sóc cẩn thận.
Tiến hành rang xay:
Hạt cà phê sau khi được xử lý sẽ được đem đi rang. Quá trình rang này, giúp phát triển hương vị và mùi thơm của cà phê. Cà phê có thể được rang bằng cách sử dụng các máy rang hoặc bằng cách rang truyền thống.
Sàng lọc và phân loại:
Hạt cà phê sau khi rang có thể được sàng lọc để loại bỏ tạp chất và phân loại theo kích thước. Để cà phê đạt được chất lượng tốt nhất trước khi đưa đến tay khách hàng.
Đóng gói và phân phối:
Sau khi rang xay, cà phê được đóng gói và chuẩn bị cho quá trình phân phối. Cà phê có thể được đóng gói vào túi chống ánh sáng để bảo quản chất lượng và hoàn toàn kín để không bị môi trường oxi hóa, làm giảm chất lượng. Cà phê được chuyển đến các điểm xuất khẩu và sau đó được phân phối đến các thị trường tiêu thụ.
Quá trình sản xuất cà phê có thể thay đổi tùy thuộc vào loại cà phê, quy mô sản xuất, mô hình kinh doanh, và các yếu tố địa phương và phương pháp chế biến được sử dụng. Các địa điểm trồng cà phê, cũng như điều kiện thời tiết sẽ ảnh hưởng đến hương vị và đặc tính khác nhau cuối cùng của cà phê.
Hạt cà phê có mấy thành phần:
Hạt cà phê bao gồm nhiều thành phần quan trọng, ảnh hưởng đến hương vị, mùi thơm, và đặc tính của cà phê cuối cùng. Dưới đây là một số thành phần chính trong hạt cà phê:
Caffeine (Caffein): Là một alkaloid tự nhiên chứa trong hạt cà phê. Caffeine mang lại tác dụng kích thích và có ảnh hưởng đến hương vị cũng như cảm giác của cà phê.
Acids (Axit): Cà phê chứa nhiều loại axit, bao gồm:
Axit Chlorogenic: Có ảnh hưởng đến hương vị và mang lại độ axit cho cà phê.
Axit Quinic: Góp phần vào độ chua của cà phê.
Lipids (Chất béo): Chất béo là một phần quan trọng, tạo nên cơ thể và độ nhẹ mịn của cà phê.
Proteins (Protein): Cà phê cũng chứa một lượng nhỏ protein, đóng góp vào độ đặc và cấu trúc của nước cà phê.
Carbohydrates (Carbohydrat): Bao gồm các đường và các polysaccharides, chủ yếu là cellulose và hemicellulose từ vỏ của hạt cà phê.
Water (Nước): Cà phê chứa một lượng đáng kể nước, đặc biệt là trong nhân cà phê.
Dầu cà phê (Coffee oils): Là các hợp chất dầu chủ yếu được tìm thấy trong nhân cà phê, đóng góp vào hương vị và mùi thơm của cà phê.
Chất chống oxy hóa và hương vị (Antioxidants): Cà phê là nguồn cung cấp lớn các chất chống oxy hóa, như các dạng của axit chlorogenic, có thể có lợi cho sức khỏe.
Mỗi loại cà phê và mỗi quy trình chế biến đều có thể tạo ra sự đa dạng trong các thành phần này, dẫn đến sự khác biệt trong hương vị và đặc tính của cà phê.
Rang cà phê cần quá trình và nhiệt độ như thế nào là thích hợp?
Quá trình rang cà phê yêu cầu nhiệt độ cao để làm hạt cà phê chín và phát triển hương vị, mùi thơm đặc trưng. Nhiệt độ rang cà phê có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp rang và loại cà phê, nhưng thông thường nó dao động trong khoảng từ 200°C đến 240°C (392°F đến 464°F).
Dưới đây là một hướng dẫn chi tiết:
Cà phê Arabica:
-
- Thường nên rang ở nhiệt độ từ khoảng 205°C đến 220°C (401°F đến 428°F).
- Nếu nhiệt độ quá thấp, cà phê có thể không phát triển đầy đủ hương vị. Nếu quá cao, có thể dẫn đến việc cháy hoặc làm mất đi các đặc tính tốt của cà phê.
Đối với cà phê Robusta:
-
- Robusta thường cần nhiệt độ cao hơn so với Arabica. Nó có thể được rang từ khoảng 220°C đến 240°C (428°F đến 464°F).
- Nhiệt độ cao giúp phát triển hương vị mạnh mẽ và đặc trưng của cà phê Robusta.
Phương pháp rang, ta có:
-
- Rang truyền thống: Thường sử dụng nhiệt độ khoảng 200°C đến 240°C.
- Rang nhanh (quay lò, rang lửa): Có thể sử dụng nhiệt độ cao hơn, lên đến 240°C hoặc thậm chí là 250°C, nhưng thời gian rang ngắn hơn.
Kiểm soát nhiệt độ trong quá trình rang:
-
- Quan trọng để có thể kiểm soát nhiệt độ chính xác trong suốt quá trình rang cà phê. Sự kiểm soát này giúp đảm bảo rằng cà phê được rang đồng đều và không bị cháy hoặc thiếu chín.
Lưu ý rằng: Đây chỉ là các mức nhiệt độ tổng quát và nó có thể thay đổi theo từng hệ thống rang và theo sở thích cá nhân của người rang. Việc theo dõi và điều chỉnh nhiệt độ là một phần quan trọng của nghệ thuật rang cà phê để tạo ra sản phẩm có hương vị tốt nhất.
